کنار گذاشتن برخی اخلاق و عادات زشت

 برخی اخلاق های زشت مانند توهین كردن،‌ مسخره كردن،‌ عیب جویی كردن، زورگویی و … جز عاداتی هستند كه فرد باید قبل از عقد از آنها كناره بگیرد زیرا این تکنیک ها نه تنها در دوران تاهل هیچ سودی ندارند بلكه نوعی بی احترامی به فرد مقابل محسوب شده و باعث ایجاد كدورت، ناراحتی، دعوا و جدایی می شود.

 توجه داشته باشید كه « احترام متقابل » مهمترین اصل موفقیت در زندگی مشترك است.

  سیاست های همسرداری

طعنه و کنایه زدن ممنوع

یکی از اشتباهاتی که بسیاری از زن و
مردها مرتکب میشن استفاده از طعنه و کنایه در صحبت کردن با همسرانشون هست.
این طعنه ها به مرور زمان مشکلات عاطفی برای اونها ایجاد میکنه
وقتی طعنه میزنید نه تنها مشکل حل نمیشه،بلکه رنجش ها عمیق تر میشه
و وقتی از هم ناراحت میشوید و در صدد رفع ناراحتی بر نمیاین
وقتی اجازه میدین ناراحتی روی هم انباشته بشه، باید انتظار داشته باشید که رابطتون روز به روز سردتر و بی روح تر بشه.
بهترین کار اینه که همیشه به صورت مستقیم حرف خودتون را بگید تا کینه و کدورتی پیش نیاد

 سومين مرحله از دوران زندگي انسان را حضرت رسول اعظم صلي الله عليه و آله دوره وزارت نام مي نهند، يعني چهارده تا بيست و يك سالگي كه به آن دوره بلوغ هم مي گويند. بيشتر لغت شناسان واژه بلوغ را به معني ادراك و رسيدن معني كرده اند. بلوغ مرحله حساسي است كه در آن بعضي تغييرات جسمي همراه با رشد عقلي و فكري صورت مي گيرد.دوره بلوغ دوره ناشناخته و اسرارآميزي است. تحولات جسماني، عاطفي و عقلاني، در اين دوره به حدي زياد است كه برخي روان شناسان آن را دوره طوفان و بحران نام گذاري كرده اند. اين دوره مثل دوره هاي ديگر از ويژگي هاي خاصي برخوردار است[1].

[1]. مريم اديب، تربيت ديني كودك و نوجوان، نكته ها و روش ها، ص 47

تعريف دوران كودكي

كودك، موهبتي الهي است كه خود منشأ نعمت هاي بي شمار ديگر است. وجود كودك در خانه، فضاي آن خانه را از بركت و مهر و مودت لبريز مي كند. فرزند پاره ي تن والدين و گلي از گل هاي بهشت است.

حضرت علي عليه السلام مي فرمايند: فرزند شما در هفت سال اول، گل خوشبويي بر ساقه درخت وجودتان است. كودك يعني نشاط، زندگي، عشق و اميد. او گلي است كه به امانت به دست پدر و مادر سپرده شده تا در راه تكامل و پرورش او بكوشند، به منزل مقصودش برسانند و زمينه هاي رشد و بالندگي او را فراهم آورند.

پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله فرموده اند: فرزند صالح و شايسته دسته گلي از گل هاي بهشت است كه از جانب خداوند ميان بندگانش تقسيم شده است .

«خانواده» گروه کوچکى است که حد فاصل بین فرد و جامعه قرار گرفته است. صاحب نظران تعریفهای متعددى براى خانواده ارائه کرده اند، ولى هر تعریف به بعدى از خانواده توجه داشته است؛ از این رو شاید مناسب تر باشد که خانواده را با توجه به ویژگى های اساسى آن تعریف کنیم:

الف. از عمومى ترین سازمانهای اجتماعى است که بر اساس ازدواج بین یک مرد و دست کم یک زن شکل مى گیرد.

ب. در آن، مناسبات خونى یا اسناد یافته (پذیرش فرزند) به چشم مى خورد.

ج. معمولا داراى نوعى، اشتراک مکانى است.

د. معمولا کارکردهاى گوناگون شخصى، جسمانى، اقتصادى، تربیتى و جز اینها را بر عهده دارد.

بر اساس تعالیم اسلامى، خانواده مجموعه اى است از افراد با رابطه هاى سببى(عقد ازدواج) و نسبى (والدینى ،فرزندی و خواهر و برادرى). این افراد نسبت به هم متناسب با نوع نسبت و ارتباط
 مسئولیت هاى اجتماعى، حقوقى، تربیتى، رفتارى، اقتصادى و دینى دارند.

نظريه علماي غرب درمورد تربيت

 لازمه حرفشان اين است كه تربيت، صرف پرورش است و چون بحث آن ها در تربيت اخلاقي بوده و روي عقل و ارداه بحث كرده اند نه روي حس ديني و حس زيبايي، گفته اند تربيت فقط و فقط پرورش نيروي عقل و اراده اخلاقي است و بس و انسان را بر هيچ چيز، چه خوب و چه بد نبايد عادت داد. زيرا عادت مطلقاً بد است.

 چون همين كه چيزي عادت شد بر انسان حكومت مي كند و انسان به آن انس مي گيرد و نمي تواند آن را ترك كند و آن وقت است كه كاري را كه انجام مي دهد نه به حكم عقل و نه به حكم اراده اخلاقي و نه به حكم تشخيص اينكه اين كار، كار خوبي است يا كار بدي، انجام مي دهد. بلكه به حكم اينكه عادتش شده و اگر انجام ندهد ناراحت مي شود، انجام مي دهد[1].

تربيت از نظر بروباخر: نظام بخشيدن به تجهيزات و توانايي هاي فيزيكي، فكري و اخلاقي آدمي براي بهره مندي هاي فردي و اجتماعي و نيز تمركز بخشيدن به اين فعاليت ها و خلاقيت هاي آنان است تا به غايت مورد نظر برسد. تربيت را نبايد همچون فرآيند سازگاري متقابل آدمي با طبيعت خويشتن و غايت هاي هستي دانست.

[1]. مريم اديب، تربيت ديني كودك و نوجوان، نكته ها و روش ها، تهران وزارت آموزش و پرورش، 1390، ص58و 59

تربيت از نظر علماي قديم

 در اين جهت شك و ترديدي نبود كه قسمتي از اخلاقيات را بايد در وجود بشر تكوين كرد و به اصطلاح علماي اخلاق بايد فضايل را به صورت ملكات در انسان ايجاد نمايد. از نظر علماي قديم آدم تربيت شده، آدمي بود كه آنچه را كه فضيلت ناميده مي شود در او به صورت خوي و ملكه درآمده باشد و مادامي كه يك فضيلت بصورت ملكه در نيامده باشد يا به طبيعت ثانوي انسان بدل نشده باشد(حال) است نه فضيلت، زيرا امري زايل شدني است. بايد ملكه شود تا زوالش مشكل باشد.

تربيت غربي و معرفت اسلامي:

 استكبار به دنبال «بردگي نوين» است و شهروندي را مي پروراند كه فاقد كمترين ميزان تفكر، تعقل، شجاعت و كمترين مراجعه به «شعور» باشد و به قول خودشان با تربيت به دنبال ايجاد «عادت هاي مطلوب» هستند. آنها مردمي «مصرف كننده» «بردگاني مطيع» و قابل پيش بيني مي خواهند، درحالي كه عقل و وحي به شدت با هرگونه «عادتي» مخالف است[1].

[1] .مريم اديب، تربيت ديني كودك و نوجوان، نكته ها و روش ها، تهران وزارت آموزش و پرورش، 1390، ص 15.

در تربیت فرزند نقش پدر مهم‌تر است يا مادر؟

 چند سال اول زندگي كودك شخصيت او را شكل مي دهد و او در اين سال ها كنار والدين است .در 2سال اول زندگي، كودك كاملا به مادر وابسته است؛ نيازهاي كودك فقط توسط مادر برآورده مي‌شود و پدر‌ها معمولا تنها شاهد بزرگ‌شدن كودك هستند و نهايت مسئوليت و كمك‌شان، در ارتباط با كارهاي كودك، به‌طور غيرمستقيم و از طريق توجه به مادر و كمك‌كردن به او خواهد بود. با بزرگ‌تر‌شدن كودك و رشد شناختي و شخصيتي او اما نياز ديگري هم به نياز‌هاي ابتدايي او اضافه مي‌شود؛ نياز به تربيت و آموزش از ساده‌ترين رفتارها مانند استفاده از دستشويي گرفته تا حرف زدن و بازي كردن.

  در جامعه مدرن امروزي، عملا بعد از رسيدن كودك به سن مدرسه و ارتباط با ديگر همسالان، كودك بسياري از آموزش‌ها را از معلمان، مدرسه، همسالان و حتي رسانه‌هايي مانند تلويزيون ياد مي‌گيرد اما تا قبل از مدرسه، كودكي كه تنها با والدين خود ارتباط دارد هم نياز به آموزش و تربيت دارد اما واقعا وظيفه اصلي تربيت كودك برعهده كيست؟

 تربيت و پرورش يك كودك، شايد مهم‌ترين و سخت‌ترين وظيفه‌اي‌ باشد كه كسي در زندگي برعهده خواهد داشت. نظريات روان‌شناسان مشهوري مانند فرويد و بندورا كه بر تاثير آموزش‌هاي دوران كودكي در شكل‌گيري شخصيت بزرگسالي كودك تاكيد دارند، اهميت نقش والدين را نشان مي‌دهد. بندورا معتقد است رفتار و شخصيت آدمي اكتسابي است يعني بر اثر يادگيري شكل مي‌گيرد. فرويد پا را از اين هم فراتر مي‌گذارد و مي‌گويد تنها تجارب چند سال اول زندگي كوك شخصيت او را شكل مي‌دهد و كودك در سال‌هاي اول تنها در كنار پدر و مادر است.

  والدين نخستين الگوهاي رفتاري هستند كه كودك با آن‌ها مواجه است و در بين بقيه افرادي كه در كنار كودك قرار دارند، والدين تاثيرگذارترين هستند. از همان سال‌هاي ابتدايي زندگي، كودك مـــفاهيمي مانند مهرباني، احترام، دوست داشتن، دروغ، خشم و بقيه خصوصيات شخصيتي را از والدين خود الگو مي‌گيرد. او بسياري از اين‌ها را به‌طور ناخودآگاه و حتي بدون تلاش والدين از آن‌ها و از رفتارهاي آن‌ها كسب مي‌كند به همين دليل والدين بايد كاملا نسبت به رفتار‌هاي خود در قبال كودك هشيار باشند.

ضرورت تربیت دینی ونقش مادر در تربیت دینی

مذهب بزرگترین منبع تربیت در خانواده است وهمه فعالیت ها و رفتار اعضای خانواده بر روی آن استوار است و دلیل  هر امری در یک خانواده مسلمان بدان مربوط می شود .

اینکه خانواده های اسلامی سعی دارند همه مسائل زندگی را بر اساس فرامین مذهبی انجام دهند بدان نظر است که معتقدند نیروی کنترل کننده ای است که آدمی را از شهوات و تمایلات نابود کننده که مسلط بر آدمی هستند باز می دارد و زمینه را برای بهره مندی از عقل فراهم می سازد .مذهب به آدمی ایده ال می دهد واز موهو مات وتخیلات دور می سازد . افکار و اندیشه صالح در آدمی به وجود می آورد و انسانی متعالی و در جهت کمال می سازد.مذهب موجب ایجاد قدرت کلمه است و آدمی با استفاده از استعداد صعود که در نهاد او است می تواند از مرحله ی حیوانی اوج بگیرد وبه جنبه الهی برسد.

بر این اساس تربیت دینی برای طفل امری ضروری وحیاتی است.او در زندگی آینده نیازمند به ستون پایداری است که به هنگام تزلزل بدان متکی شود و درمسیر هدف نلغزد وایمان و عقیده چنین ستون پایداری برای اوست.از سوی دیگر آدمی در مواجه با مشکلات و حوادث زندگی اگر در عین تلاش شکست بخوردنیازمند به قدرت تسلّی بخشی است ومذهب چنین زمینه را برای آدمی فراهم می سازد .

نتیجه کلی تربیت دینی به خاطر این اهداف و دیگر این اهداف در زمینه ی تکلیف و انجام وظیفه برای کودک امری ضروری است و باید از خانواده شروع شود.

ادامه دارد…..

ضرورت تربیت دینی هدفی را با خود به دنبال دارد و آن این است که تمام رشته های حیاتی آدمی به خدا وصل شود،هر عملی را به نام خدا و به خاطر خدا انجام گردد.آدمی در کار و فعالیت ،در رفتار و کردار خدا را در نظر داشته باشد،مسائل حلال و حرام را بیاموزد و حیاط مادی و نفسانی خود را بر مبنای حکم خدا جهت دهد .وخلاصه در تربیت دینی غرض آن است که انسان صالح پرورش یابد ،یعنی کسی که تمام نیرو های مادی و معنوی او در مسیر هدف باشد و جز در راه معبود گام بر ندارد.

در چنین تربیتی کوشش به ایجاد تعادل بین ماده ومعنی و رعایت اعتدال در فعالیت و رفتار جاری است و در سایه آن می خواهیم تشویق و اضطراب در زندگی نباشد،دلهره ها و ترس ها که منشاء بسیا ری از مفاسد و رذایل است از بین برود،بدبختیها زوال پذیرد و بین نفس انسان و زندگی آشتی بر قرار گردد.

کودک بیش از هر کس با مادر تماس دارد؛مفاهیم مذهبی واخلاقی را از او می آموزد و در رفتار،او را نمونه و الگوی خود قرار می دهد.بر این اساس ،پرورش مذ هبی و اخلاقی از وظایف اولیه مادر است.

تربیت مذهبی، باید در سال های اول زندگی پایه گذاری شود.پیش از آنکه دیگران ذهن کودک را مغشوش و آلوده نماید مادر باید مفاهیم خوب و بد را در ذهن کودک استوار و ریشه دار سازد.بذر های اعتقادی را در دل او بپاشد، خوی ها و رفتار های او را  بر اساس سنت الهی جهت دهد .

مادر با زبان ساده می تواند به کودک بفهماند که خدا او را می بیند ،کار های خوب و بدش را زیر نظر دارد و هیچ چیز از نظرش پنهان نیست و پاداش و کیفر جهان از سوی اوست .آنچه مهم است،این است که مادر بتواند بین کودک و خدا پیوند بر قرار سازد.

تربیت دینی کودک را باید ازسنی آغاز کرد که هنوز  ذهن او به عوامل آلوده محیط،انس نگرفته است و برای درک حقایقی مثل راستی ،درستی،زیبایی و….آمادگی دارد.دوران کودکی بهترین دوره برای رسیدن به این هدف است.مادر می تواند بذر تقوا و شرف ،خدا دوستی وخدا پرستی را درخرد سالی در سرشت کودک بپاشد و او را با زبانی ساده متوجه خدا کند و این کار فقط از راه رفتار مادر و انجام برنا مه های عبادی او وذکر داستان ها و بیان کیفیت آفرینش امکان پذیر است .

مادر می تواند خدا را منبع نیکی ها ،نیروها:رحمت ها و مهبّت ها به کودک معرفی کرده و ذهن و روان او را آماده ی پذیرش لطف و مهر او نماید و یا او را خدای سخت گیر، عقوبت کننده و کیفر دهنده معرفی نماید . طفل را از کودکی نباید از خدا ترساند ،بلکه همواره باید از مهر و عواطف او ،محبت ودوستی او، مواهب وزیبایهای اوبحث کرد.

کودک از خدایی که خشمگین، آزاررسان وجبار است و به هیچ وجه از حق خود صرف نظر نمی کند و کیفر می دهد، فراری و متنفر است .مادر باید بذر رحمت و امید را در دل کودک بکارد وحتی نا امیدی را گناهی بزرگ معرفی نماید.

مادر می تواند به طفل بفهماند که او می تواند با خدای خود صحبت کند ،راز دل بگوید، حرف بزند و زمینه دلبستگی او را به خدا چنان فراهم کند که طفل بزرگترین وظیفه اش را جلب رضای خداوند بداند و تابع او امر و نواهی او باشد .

نخست باید از مهر ومحبت ولطف خدا با کودک صحبت شود وجنبه هایی که زاییده این احساس است،چون آفریدن آسمان،خورشید،ماه،ستارگان،میوه ها،سبزیها،زیبایها،پدر ومادر مربان و….برای طفل بیان گردد.

سپس باید تلاش کرد که خوف خدا  هم در دل کودک بیفتد و ضرورت مجازات برای گناه را برای او گوش زد کرد. 

آموزش وظایف و سنت های دینی مانند نماز،روزه و….در مرحله ی بعد باید صورت گیرد .مادر باید تلاش نماید بدون اعمال خشونت،این اعمال را به کودک بیاموزد .بدیهی است این کار برای طفل در ابتدا جنبه بازی و تفریح داردولی تکرار و مداومت در آن باعث می شود که او به طور تدریجی بدان خو گیرد،از انجام آن احساس خستگی نکند ودر سنین بزرگسالی از آن لذت ببرد.

اگر ولایتمداری ومحبّت به ولی خدا را یکی از مهم ترین ارزش های یک فرد شیعه بدانیم که خانواده متولّی انتقال آن است ؛در راستای همان رسالتی که در جهان هستی،خالق انسانها برای آنان قرار داده است ومعمار انقلاب امام خمینی(رحمه الله علیه)نیز به خوبی آن را چنین تبیین نمودند که :«همان طور که قرآن انسان ساز است،زن نیز انسان ساز است.[1]»

زنان عهده دار مسئولیتی خطیر می باشند .اگر پایه اصلی تربیت ورشد صحیح فرد برای اجتماع را در خانواده جستجو کنیم ،زن به عنوان مربی خانواده و عوامل اصلی انتقال ارزش ها ،جایگاه ویژه ای خواهد یافت.لذا نقش انسان سازی زن در طول هستی از اصیل ترین نقش های وی بوده است ودر اهمیت آن همین بس که مفسّر عالیقدر جهان اسلام ،آیت الله جوادی عاملی می فرمایند:«هر گاه زن اصالت را به نقش های دیگری غیر از مادری و همسری دهد، از صراط مستقیم خارج است»

همچنین بانوی بزرگ اسلام حضرت فاطمه سلام الله علیها می فرمایند:«آن گاه که زن در منزل به امور خانه وتربیت فرزند می پردازد به خدا نزدیک تر است.[2] » 

به هر حال حرکت درصراط مستقیم وتقرب زن به سوی پر وردگار جز از طریق اصالت دادن به ایفای نقش کلید ی و موثر مادری وتربیت فرزندان مقدور نمی باشد.به همین جهت مربی بزرگ قرن حاضر امام خمینی (رحمه الله علیه)، شغل اصلی زن ومهم ترین کار وی را مادری و همسری دانسته است.[3]

در طول تاریخ تشیّع،یکی از نقش های بی بدیل زنان ،دفاع از ولایت وتلاش برای حفظ این ارزش الهی بوده است.بالاخص در عصر غیبت که نقش مردان برای دفاع از ولایت به جهت اختناق شدید کمرنگ بوده است،زنان فّعالانه برای حفظ فرهنگ مهدویت در جامعه نقش آفرینی نموده و دربین تمامی نقش های خود ،در حفظ فرهنگ مهدویت وتربیت نسل ولایی وانتقال این ارزش به نسل آینده وحفظ اندیشه مهدوی ،از طریق پویا سازی خانواده نقش بسیار موثر و غیر قابل انکاری داشته اند.

ادامه »

هر فردی در هر نظام و جامعه ای ،هدف های تربیتی ویژه ای دارد وتمام برنامه ریزیها وتلاش های تربیتی،برای رسیدن به آن اهداف می باشد.بعضی جوامع ،هدف تربیتشان رشد روحی –روانی اخلاقی افراد جامعه است وبعضی دیگر اهدافی مادی دارند.عوامل مختلفی چون ملّیت،اوضاع اقتصادی،عقاید وسنن،میزان پذیرش افکار وعقاید ،سوابق سیاسی و….میتوانند در چگونگی تشکیل سیستم تربیتی موثر باشد.

در دین مقدس اسلام،والاترین هدف نظام تر بیی،نزدیکی جستن به خداست.یکی از هدف های تربیتی قرآن این است که انسان خود ونظام اجتماعی اسلامی جهان و مخلوقات،آفریننده جهان وسهم خودش را ازنظر مسئولیت اجتماعی که بر عهده اش است ،بشناسد و پروردگار را عبادت کند.

در اسلام توجه به خدا، محور تمام عقاید و روش های تربیتی و تمام قوانین وبرنامه ها وراهنماییهای اسلام است وزندگی فرد مسلمان بر این پایه استوار گردیده است.تمام روش های تربیتی در اسلام در حقیقت حاکی از پیوند انسان با خداست وهمه فروع وشعبه های تربیت از این پیوند وکیفیت آن منشاء می گیرد وباز گشت تمام کارها در پایان بسوی خداست.[1]

اگر تربیت به رشد جسمانی، عقلانی و آماده کردن فرد برای کسب سود مادی محدود شود، از پرورش صفات عالی انسان غافل می ماند؛ زیرا در تربیت به بعد اخلاقی ومعنوی نیز باید توجه کرد.[2]

اهمیت بعد معنوی شخصیت تا آنجاست که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)علت مبعوث شدن خود را کامل کردن خوبی های اخلاق می داند و می فر ماید:«اِنمُا بعثتُ لِاُتمّمَ مکارم الا خلاق[3] »

«همانا مبعوث به رسالت گردیدم تا خوبیهای اخلاق را به اتمام برسانم» . اخلاق ناظر به بعد معنوی شصیت انسان است.

[1]  .اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، زیر نظر علیرضا اعرافی، تهران، چاپ اول، پائیز 1376
[2]  .احمد، احمدی، اصول و روش های تربیت در اسلام، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان، 1380، ص 28
[3] - .هاشم صالحی، نهج الفصاحه، اصول و روشهای تربیت در اسلام، اصفهان، انتشارات دانشگاه اصفهان،1380، ص28

تعلیم و تربیت نقش شگفت انگیزی در زندگی انسان دارد .شکوفایی استعدادها و ارزش های والا مبتنی بر تعلیم وتربیت است وانسان شدن انسان و وصولش به کمال نهایی همه مرهون تعلیم وتربیت صحیح است .انسان نه تنها تربیت پذیر است بلکه تنها مخلوقی است که به تعلیم وتربیت نیاز مند است و اگر این فرصت را از دست دهد،چیز ارزنده ای را برای همیشه از دست خواهد داد. تعلیم و تربیت می تواند به رشد و ارتقای جسمی و روحانی انسان یاری کند و نیازهای فردی و اجتماعی و اقتصادی و… انسان را تأمین کند. به عبارتی تمام امور زندگی بشر با امر تعلیم و تربیت ارتباط دارد. از نظر اسلام کسی که از تعلیم و تربیت بی بهره است همچون کسی است که در بیابان خشکی سرگردان و متحیّر است و نمی داند از کدام راه برود تا به سر منزل مقصود برسد.

خداوند در قرآن کریم فرموده است:

«  هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يتْلُو عَلَيهِمْ آياتِهِ وَيزَكِّيهِمْ وَيعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ[1]»

          پیامبران برای تزکیه و تعلیم بشر برانگیخته شده اند که آیات خدا و کتاب و حکمت را به آنان تعلیم دهد[2]

در تعالیم اسلامی عالی ترین نوع توجه در مورد کودک سفارش شده است.هم چنین مجاهدت وتلاش پدر و مادر ومربیان در راه تربیت و حسن اداره زندگی و ایجاد رفاه و آسایش و تامین نیاز های فرزندان توصیه شده است.

یکی از حقوق فرزند بر پدر و مادر اهتمام در تربیت است.

حضرت علی (علیه السلام)در این باره می فرماید:بهترین میراث از پدران برای فرزندان، ادب وتربیت نیکو است.[3]

با متولد شدن فرزند و پا گذاشتن او در محیط خانواده رسالت تربیتی پدر و مادر در باره فرزند به طور عینی و با جدیّت شروع می شود و به خصوص نقش مادر بسیار نمایان است.مادر اولین مربی کودک و موثر ترین فرد بر کودک در تمام مراحل رشد  است.این تاثیرات در واقع قبل تولد وحتی از زمان انعقاد نطفه وجود دارد چرا که هر گونه خلق و خوی مادر و حالت های روحی او در شکل گیری شخصیت جنین موثر است.

امام خمینی (رحمه الله علیه)می فرماید: اول مدرسه ای که بچه دارد،دامان مادر است.مادر خوب ، بچه خوب تربیت می کند وخدای نخواسته اگر مادر منحرف باشد ،بچه از همان دامن مادر منحرف بیرون می آید چون بچه ها آن علاقه ای که به مادر دارند به هیچ کس ندارند ودر دامن مادر که هستند تمام چیز هایی که دارند و آرزو هایی که دارند خلاصه می شوددر پدر  و مادر ،همه چیز را در مادر می بینند.حرف مادر،خلق مادر،عمل مادر در بچه ها اثر دارد….[4]

[1]  سوره جمعه (62) آیۀ 2
[2] .سید مهدی صانعی،پژوهشی در تعلیم وتربیت اسلامی ،انتشارات سناباد،مشهد،1378،ص30
[3]  .محجه البیضا،ج2،ص2411،به نقل از کاربرد در یچه های پنهان تربیت،شهین لودین،ص35
[4]  .مجتبی فراهانی،تعلیم وتربیت از دیدگاه امام خمینی (رحمه الله علیه)، تبیان،دفتر 18، موسسه ی تنظیم و نشر آثار امام خمنی(رحمه الله علیه)، 1378، چاپ دوم، ص292

نقش مادری ،مهارتی است همراه با مبانی دقیق که در وجود زن نهاده شده که غفلت واشتباه در آن موجب فساد وتباهی جامعه ومراقبت ازآن،جامعه ای خیر خواه ومتکامل به وجود می آورد.مادری فضیلتی ملکوتی است ناشی از  عالم قدس که در وجود انسان خاکی تجلّی می کند ودر آن صداقت ،مهر وصفا به عالی ترین درجه خود می رسد ودر راه خیر وسعادت فرزند صرف می شود.

بر اساس تعالیم دینی،گرامی داشتن مقام مادران مایه ورود به بهشت است  ؛چنان که خط مشی وکیفیت رفتار مادر در تربیت فرزند وارسته اهل بهشت،نقش تعیین کننده دارد وپاسخگویی صحیح به نیازهای کودک، اساس وپایه تربیت او را تشکیل می دهد.وظیفه وکار مادر،دست کم از نخستین لحظه بارداری شروع وتا پایان دوره تربیت ادامه دارد.مادر در این مدت مسئول پرورش جسمی، عقلی،عاطفی واخلاقی فرزند است.

بنابر این،مادر شدن مسئولیتی است در قبال خود، شوهر، فرزند ،جامعه و پروردگار ودر سایه این مسئولیت شخصیت های والای انسانی تربیت می شود .مادر است که مسئولیت پرورش ویژه ای به  عهده دارد که دیگران از آن محرومند وهیچ کس نمی تواند جایگزین نقش او باشد.

مادر شدن،پذیرش مسئولیتی مهم و باعظمت است در این باره از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله )نقل شده است.

الجنه تحت اقدام الامهات  :            بهشت زیر پای مادران است.[1]

واینکه:«هنگام نماز مستحبی ،اگرپدرت تو را  خواند، نماز را قطع نکن، واگر مادرت تو را خواند، نماز را قطع نما[2]»

خدای سبحان وقتی از احترام به والدین سخن می گوید،برای گرامیداشت مقام زن،مادر را جدا گانه نام می برد.

 «وَقَضَى رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِياهُ وَبِالْوَالِدَينِ إِحْسَانًا إِمَّا يبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُلْ لَهُمَا أُفٍّ وَلَا تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا[3]»

«وحکم کرد پروردگارت که جز او را نپرستید و به والدین کمترین اهانتی روا مدار؛وبر آنها فریاد مزن وگفتار لطیف وسنجیده به آنها بگو.»

«وَوَصَّينَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا….[4]»

«ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند،مادرش او را با ناراحتی حمل می کند و با ناراحتی بر زمین می گذارد، ودوران حمل و از شیر گرفتنش سی ماه است و… »

بنابر این، آیات قرآن در قدر دانی از والدین، دو قسم است:آیات مشترک قدر دانی از پدر ومادر وآیات ویژه ی مادر. مادر مسئولیت های پرورشی ویژه ای بر عهده دارد که مرد از آن محروم است.خدای سبحان دست کم، وظایف و راهنمایی هایی به مدت سی ماه برای مادر مقرر فرموده است که این سی ماه حداقل دوران حمل (شش ماه)و حداکثر آن(نه ماه)ودوران دو سال شیر خوارگی کودک است «وَالْوَالِدَاتُ يرْضِعْنَ أَوْلَادَهُنَّ حَوْلَينِ كَامِلَينِ[5]» «مادران، فرزندان خود را تا دو سال کامل شیر دهند.»

چون اندیشه های مادر در کودک اثر می گذارد،باید بینش های خود را تعالی بخشد؛پس وظیفه مادر فقط این نیست که با وضو ونام خدا نوزاد را شیر دهد.اینها عبادت های مطلوب ظاهری است ،ولی دین از مادر می خواهد که مواظب اندیشه های خود نیز باشد .بنابر این،مسئولیت زن در این سی ماه به مراتب بیشتر از مرد است وهرکه مسئولیتش بیشتر باشد،در صورت عمل به آن،توجهش به خدا بیشتر ودر نتیجه موفق تر است.[6]                                                  

[1]  .نوری طبرسی، حسین بن محم تقی، مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل، قم مؤسسه آل بیت الاحیاء التراث، 1407ق، ج15، ص180
[2]  .همان،ص181
[3]  سورۀاسراء (17)  آیۀ 23                                            
[4] . سوره الاحقاف(15) آیۀ 46
[5]  . سوره بقره (2) آیۀ 233           
[6]  عبدالله جوادی آملی ،زن درآینه ی جال وجمال، قم، انتشارات اسرا، 1384ص137

مادرکسی است که امر پرورش فرزندان را در دوران حمل وپس از آن بر عهده دارد ودر انجام این وظیفه بدون هیچ چشمداشت مادی ومعنوی کوشاست.مراقبت های در دوره ی کودکی،شب زنده داریها وبیداریهای او به خاطر فرزندان بدان نظر نیست که این کودک روزی رشد کند وزیر بازوی او را بگیرد. او چه بسیار از اوقات که جان خود را صرفاً به خاطر طفل به خطر می اندازد وجز خیر وخوشی او را نمی طلبد.بر این اساس میتوان گفت مادر فرشته ای است آسمانی که در عالم بشری با جسم عاریتی زندگی سر می کند و دارای تجلی مهر و عطوفت و قدس وصفای ملکوتی است.

مادری حالتی است که صفات عالی جمال را در پرورش فرزند می داند ودر این راه از همه زمینه ها و امکانات شخصی گذشت می کند و از هر گونه آسایش ولذتی را صرف نظر کرده ودر طریق وصول به هدف حمایت از فرزند زشت وزیبا را از هم باز نمی شناسد.

مادری فضیلتی است ملکوتی،ناشی از عالم قدس که در وجود انسان خاکی تجلی می کند ودرآن صراحت و صداقت ،مهر وصفا،عدل وتقوا به عالی ترین وجه خود عیان می شود ودر راه خیر و سعادت فرزند بدرقه می شود به همراه نام مادر ،فضیلت،عشق ورزی،ابراز خلوص،گذشت از مال،صرف نظر کردن از شهرت وآسایش است.

          مادری فنی است عمیق همراه با مبانی دقیق که دردرون زن خانه دارد و روز به روز به سوی کمال  وتخصص می رود واعمال این تخصص بدون هیچ گونه  چشمداشت است.فنی است که غفلت واشتباه درآن موجب تباهی نسل وفساد جامعه می گردد و مراقبت از آن جامعه ای خیر خواه ومتکامل پدید می آورد.

مادری هنری است ظریف،توام با ریزه کاریهای بسیار که اعمال آن در طول زمان آن را دقیق تر و تخصصی تر می کند و شاهکار عملی این هنر فرزندی است نیکو پرورش یافته،عادل،نیکو کار،با تقوا،متکامل که در مسیر حق گام بر می دارد.

مادر دارای محبتی است بلا شرط ،محبتی توام با دخالت احساس و گاهی بدون دخالت عقل،با شدت و قدرتّی فوق العاده که از مهم ترین جلوه های حیاتی بشر است.

مادر دارای عواطفی است سرشار ومهرانگیز که همراه با خود شکنی برای تربیت فرزند است واین عاطفه در راه نجات فرزند از خطر و حتی تسلیم خود به خطر به همان منظور اعمال می شود.

         مادری دارای فداکاری وگذشت است  واین فداکاری از مظاهر بر جسته شرف مادری است که در آن گذشت از خود و رسیدن به دیگری مطرح است.

         حقیقت زندگی مادر عشق ورزیدن،دوست داشتن،نادیده گرفتن،گذشت کردن وفداکاری است وجز مادر کیست که چنین باشد؟

بسیاری اوقات پدر و مادرها از روی دلسوزی و محبت، در مقابل بی‌احترامی‌های فرزندانشان اغماض کرده و تذکر هم نمی‌دهند در صورتی که این دلسوزیِ بی‌جا موجب می‌شود به مرور حرمت والدین در نظر آنها کم شود. کسی که پدر و مادر در نظرش حرمتی نداشته باشند، چطور می‌تواند حرمت امام زمانش را حفظ کند؟ بهترین شیوه برای تذکر به فرزند هم، این است که پدر به فرزند تذکر دهد که احترام مادرش را حفظ کند و مادر به فرزند یاد بدهد که احترام پدر را رعایت کند.

سیاست های زنانه

معمولا ما خانم ها عادت داریم وقتایی که میخوایم بریم مهمونی یا جایی میخوایم بریم، اول همه ی کارها رو راست و ریست میکنیم، لباس های شوهرمون رو اتو میزنیم، بچه رو آماده میکنیم و بعد که کارهای همه رو انجام دادیم و همه آماده بودن تازه شروع میکنیم به انجام دادن کارهای خودمونو آماده شدن

طبیعتا اینجاست که غرغر ها شروع میشه که چقدر طول میدی، چقدر معطل میکنی؟ چه کار میکنی پس؟ و…در نهایت اسممون هم به عنوان یه آدم خونسرد و کم سرعت بد در میره.

برای حل این مساله و پایان دادن به همه ی غرغرها اول خودتون آماده بشین و حتی الامکان اول همه ی ملزومات خودتون رو آماده کنین و بعد برین سراغ کارهای دیگران.

مثلا بچه رو آخر آماده کنین که اگر شوهرتون چیزی گفت بگین: بچه اس دیگه ….

همسر دارى به شيوه اسلامى

مرد و زن نشسته اند دور ِ سفره .مرد قاشقش را زودتر فرو می برد توی كاسه سوپ و زودتر میچشد طعم غذا را و زودتر میفهمد كه دستپخت همسرش بی نمك است و اما زن چشم دوخته به او تا مُهر تاييد آشپزی اش را از چشم های مردش بخواند و مرد كه قاعده را خوب بلد است، لبخندی ميزند و می گويد : “چقدر تشنه ام !”

زن بی معطلی بلند میشود و برای رساندن ليوانی آب به آشپزخانه ميرود. سوراخ های نمكدان سر ِ سفره بسته است و به زحمت باز می شوند و تا رسيدن ِ آب فقط به اندازه پاشيدن ِ نمك توی كاسه زن فرصت هست برای مرد.

زن با ليوانی آب و لبخندی روی صورت برميگردد و می نشيند . مرد تشكر می كند، صدايش را صاف می كند و ميگويد:

” می دونستی كتاب های آشپزی رو بايد از روی دستای تو بنويسن؟ “

و سوپ بی نمكش را می خورد ؛ با رضايت

و زن سوپ با نمكش را میخورد ؛ با لبخند!

.

میدونید این زن خوشبخت کی بود ؟

همسر امام خمینی …

(نقل شده در کتاب زندگی به سبک روح الله)

هنگامی که پیامبر(صلی الله علیه وآله) و مردم (از خاکسپاری سعد بن معاذ) بازگشتند، پرسیدند: ای رسول خدا! با سعد کاری کردی که با هیچ کس دیگر نکرده‌ای؛ جنازه‌اش را بدون ردا و کفش مشایعت کردی؟

 فرمود: فرشتگان بدون کفش و ردا در تشییع او حاضر شدند و من به آنها تأسی جستم. گفتند: یک بار سمت راست تابوت و بار دیگر سمت چپ آن را گرفتی!

 فرمود: دستم در دست جبرئیل بود و هر جا را که او می‌گرفت می‌گرفتم. گفتند: به غسل او فرمان دادی و خودت بر جنازه‌اش نماز گزاردی و خودت به خاکش سپردی؛ آن گاه فرمودی همانا عذاب قبری بر سعد اصابت کرد؟ فرمود: آری، رفتار او (سعد) با خانواده‌اش تند بود.

در مذمت سختگیری بر خانواده از حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) روایت شده است که فرمود: ↘↘↘

بدترین مردم، سختگیر بر خانوداه است‼

شخصی پرسید: ای رسول خدا! مراد از سختگیری بر خانواده چیست؟ فرمود:‌ مرد هرگاه وارد خانه شد همسرش بترسد و فرزندش بهراسد و بگریزد و هرگاه از خانه بیرون رفت همسرش بخندد.

 منابع :

کتاب مفاتیح الحیاة ، آیت الله جوادی آملی