تعلیم و تربیت نقش شگفت انگیزی در زندگی انسان دارد .شکوفایی استعدادها و ارزش های والا مبتنی بر تعلیم وتربیت است وانسان شدن انسان و وصولش به کمال نهایی همه مرهون تعلیم وتربیت صحیح است .انسان نه تنها تربیت پذیر است بلکه تنها مخلوقی است که به تعلیم وتربیت نیاز مند است و اگر این فرصت را از دست دهد،چیز ارزنده ای را برای همیشه از دست خواهد داد. تعلیم و تربیت می تواند به رشد و ارتقای جسمی و روحانی انسان یاری کند و نیازهای فردی و اجتماعی و اقتصادی و… انسان را تأمین کند. به عبارتی تمام امور زندگی بشر با امر تعلیم و تربیت ارتباط دارد. از نظر اسلام کسی که از تعلیم و تربیت بی بهره است همچون کسی است که در بیابان خشکی سرگردان و متحیّر است و نمی داند از کدام راه برود تا به سر منزل مقصود برسد.

خداوند در قرآن کریم فرموده است:

«  هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يتْلُو عَلَيهِمْ آياتِهِ وَيزَكِّيهِمْ وَيعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ[1]»

          پیامبران برای تزکیه و تعلیم بشر برانگیخته شده اند که آیات خدا و کتاب و حکمت را به آنان تعلیم دهد[2]

در تعالیم اسلامی عالی ترین نوع توجه در مورد کودک سفارش شده است.هم چنین مجاهدت وتلاش پدر و مادر ومربیان در راه تربیت و حسن اداره زندگی و ایجاد رفاه و آسایش و تامین نیاز های فرزندان توصیه شده است.

یکی از حقوق فرزند بر پدر و مادر اهتمام در تربیت است.

حضرت علی (علیه السلام)در این باره می فرماید:بهترین میراث از پدران برای فرزندان، ادب وتربیت نیکو است.[3]

با متولد شدن فرزند و پا گذاشتن او در محیط خانواده رسالت تربیتی پدر و مادر در باره فرزند به طور عینی و با جدیّت شروع می شود و به خصوص نقش مادر بسیار نمایان است.مادر اولین مربی کودک و موثر ترین فرد بر کودک در تمام مراحل رشد  است.این تاثیرات در واقع قبل تولد وحتی از زمان انعقاد نطفه وجود دارد چرا که هر گونه خلق و خوی مادر و حالت های روحی او در شکل گیری شخصیت جنین موثر است.

امام خمینی (رحمه الله علیه)می فرماید: اول مدرسه ای که بچه دارد،دامان مادر است.مادر خوب ، بچه خوب تربیت می کند وخدای نخواسته اگر مادر منحرف باشد ،بچه از همان دامن مادر منحرف بیرون می آید چون بچه ها آن علاقه ای که به مادر دارند به هیچ کس ندارند ودر دامن مادر که هستند تمام چیز هایی که دارند و آرزو هایی که دارند خلاصه می شوددر پدر  و مادر ،همه چیز را در مادر می بینند.حرف مادر،خلق مادر،عمل مادر در بچه ها اثر دارد….[4]

[1]  سوره جمعه (62) آیۀ 2
[2] .سید مهدی صانعی،پژوهشی در تعلیم وتربیت اسلامی ،انتشارات سناباد،مشهد،1378،ص30
[3]  .محجه البیضا،ج2،ص2411،به نقل از کاربرد در یچه های پنهان تربیت،شهین لودین،ص35
[4]  .مجتبی فراهانی،تعلیم وتربیت از دیدگاه امام خمینی (رحمه الله علیه)، تبیان،دفتر 18، موسسه ی تنظیم و نشر آثار امام خمنی(رحمه الله علیه)، 1378، چاپ دوم، ص292