تحَفُ العُقول نوشته ابومحمد حسن‌حرّانی یا حلبی، معروف به ابن‌شعبه حرانی از علمای بزرگ قرن ۴ ه.ق. از کتاب‌‌های مشهور در حکمت‌ها و موعظه‌ها از امامان شیعه است.

این کتاب یکی از همان مجموعه‌های حدیث ارزشمند و نفیسی است که از قرن چهارم به یادگار مانده و حدیث‌های برگزیده‌ای را از پیامبر صلی‌الله علیه واله و امامان معصوم سلام الله‌علیهم در حکم، مواعظ، علوم و معارف اسلام گرد آورده، احادیثی که هر چند نام راویان آنها ذکر نشده اما تک تک مضامینش مورد تایید کتاب و سنت و منطبق با احادیث مسنداست و گواه صدق را در آستین دارد.

مؤلف در مقدمه کتاب، بعد از این‌که انگیزه تألیف و شیوه کار خود را می‌گوید، می‌نویسد که:
من سندها را نیاوردم تا حجم کتاب زیاد نشود و رعایت اختصارکردم، هرچند که بیشتر این احادیث را به طور سماع گرفته‌ام و چون بیشتر آنها آداب و حکمت‌هایی است که خود، گواه درستی و صحت انتساب است… لذا ارزش علمی کتاب، کم نشده‌است.

این اثر، یکی از منابع و مأخذ کتاب‌های مهمی چون بحارالانوار، وسائل الشیعه و… می‌باشد.

علامه مجلسی، در فصل دوم از مقدمه بحارالانوار می‌گوید: «به‌یک نسخه قدیمی از کتاب تحف العقول برخوردم، نظم این کتاب، دلالت به رفعت شأن مؤلفش دارد و مواعظ و اصول معلومی در کتاب است که نیاز به‌سند ندارد».