تأثیر دنیادوستی بر قلب انسان

احذر الدنیا فانها شبکه الشیطان و مفسدة الایمان.55
حذر کن از دنیا پس بدرستیکه آن دام شیطان است و جایگاه فساد ایمان.
انسان دنیاپرست از فضایل معنوی به دور است:
شجاعت، عفت، سخاوت، عدالت که مبدأ تمام فضایل نفسانی است با حب دنیا جمع نمی‏شود. معارف الهی، توحید در اسما و صفات و افعال و ذات و حق‏جویی و حق‏بینی با حب دنیا متضادند.
غنای قلب، بزرگواری، عزت نفس، حریت و آزادمردی از لوازم بی‏اعتنایی به دنیاست، چنانچه فقر، ذلت، طمع، حرص، بندگی و چاپلوسی از لوازم حب دنیاست.
عطوفت، رحمت، مواصلت، مودّت و محبت با حب دنیا ناسازگار است.
بغض، کینه، جور، قطع رحم و نفاق و دیگر اخلاق فاسد زاییده‏ی این ام‏الامراض (حب دنیا) است.
حبّ دنیا مانع از حضور قلب انسان در نماز است. از عواملی که سبب می‏شود انسان در نماز حضور قلب پیدا نکند، حبّ دنیا و تعلق خاطر به امور دنیوی است که سر منشأ گناهان بزرگ و ریشه‏ی بیماری‏های باطنی است که خار طریق اهل سلوک و سرچشمه‏ی مصایب است و تا وقتی که دل پای‏بند دنیا و زیورهای ماده است، اصلاح باطن ناممکن و رستگاری اخروی دست نایافتنی است.
بنابراین دل ما چون با حب دنیا آمیخته شده و مقصد و مقصودی جز تعمیر آن ندارد، ناچار این حب دنیا، مانع از فراغت قلب و حضور آن در محضر قدس می‏شود و علاج این مرض مهلک و فساد خانمان سوز با علم و عمل نافع است.56
اگر محبت دنیا صورت قلب انسان گردد و انس به آن شدید شود، در وقت مردن که برای او کشف شود که حق تعالی او را از محبوبش جدا می‏کند و ما بین او و مطلوباتش افتراق می‏اندازد، با بغض از دنیا می‏رود.57
البته، دنیا زمین و آسمان نیست. این‏ها دنیا نیستند، بلکه آیات الهی‏اند. مقام‏های اعتباری و این که به من احترام می‏گذارند، من این قدر مال دارم، من چهره‏ی مقبول مردم هستم و… این پندارها دنیاست.
وگرنه زمین که دنیا نیست، کسی که به زمین دل می‏بندد و در آن کشاورزی و تولید می‏کند تا نیاز جامعه‏ی اسلامی برآورده شود، این آخرت است، اما این پندار که این از آنِ من است، من از فلانی بهتر هستم و… این وسوسه‏های پلید دنیاست. بنابراین دنیا یک امر عدمی نیست. همین عنوان‏های اعتباری، دام شیطان است و او، هم قوی است و هم غوّی و اهل ضلالت است.
بنابراین باید گفت:
اعوذ بالله القوی من الشیطان الغویّ.58
از فریب شیطان رانده شده به خداوند قدرت‏مند پناه می‏بریم.