دانشمندی در بیابان به چوپانی رسید و به او گفت :

چرا به جای تحصیل علم ، چوپانی می کنی؟

چوپان در جواب گفت :

آنچه خلاصه دانشهاست یاد گرفته ام.

دانشمند گفت :خلاصه دانشها چیست ؟

چوپان گفت :پنج چیز است:

تا راست تمام نشده دروغ نگویم؛

تامال حلال تمام نشده، حرام نخورم

تا از عیب و گناه خود پاک نگردم، عیب مردم نگویم.

تا روزیِ خدا تمام نشده، به در خانهٔ دیگری نروم.

تا قدم به بهشت نگذاشته ام، از هوای نفس و شیطان، غافل نباشم

دانشمند گفت : حقاً که تمام علوم را دریافته ای ،هر کس این پنج خصلت را داشته باشد از آب حقیقت علم و حکمت سیراب شده است!!

         ابونصر فارابی